Schijnzekerheid in de voedselketen

Food is hot: wat je eet weerspiegelt meer en meer wie je bent. Er is in de voedingsmiddelenindustrie dan ook sprake van een verschuiving richting producten met meer toegevoegde waarde, zoals gezondere producten, meer gemak (take-a-way), duurzamere producten of producten met een hoge belevingsfactor (specifieke A-merken). Tegelijkertijd is door recente voedselschandalen het vertrouwen van de consument in de foodketen geschaad. Dit leidt enerzijds tot toenemende wet- en regelgeving over verantwoorde productieprocessen. Anderzijds eist de klant meer transparantie. Maar krijgen ze die ook? Hoe zeker is de kwaliteit van onze voeding?

Een keur aan wet- en regelgeving
Natuurlijk is er duidelijke wet- en regelgeving over kwaliteit en betrouwbaarheid in de voedselketen. Van hygiëne codes, HACCP-plan tot de IFS- en BRC-certificering. Daarbij komen ook specialistische eisen rondom biologische producten en gelden er vanuit gemeenten diverse milieu-eisen over koelmiddelen, afvalverwerking en transportbeperkingen.
Al met al een keur aan voorschriften, waarmee de kwaliteit op papier wordt geborgd. Maar hoe zit dat in dat de praktijk en hoe organiseren bedrijven in de cold chain voor de juiste bewijslast?

Monitoring en bewijslast in de cold chain
Door de toename van wet- en regelgeving nemen de verantwoordelijkheden in de keten toe. Daarnaast wordt de druk op bewijslast steeds groter: door ontwikkelingen in sensortechnologie en data-uitwisseling stijgt de verwachting van klanten om op ieder moment weten of het product in de juiste condities verkeert. Zeker als het gaat om gekoelde producten.

Uit recent onderzoek van VebaBox blijkt dat de cold chain deze verantwoordelijkheid mondjesmaat oppakt. Om de kwaliteit te borgen vertrouwen de meeste partijen simpelweg op strakke handling afspraken (75%). Ook worden verpakkingen en temperatuurcontrole cruciaal geacht (62%). Daarnaast wordt er steeds meer gemonitord: inmiddels gemiddeld 2,8 aspecten per keten. De temperatuur bij vervoer wordt bijna altijd gemonitord (83%). De temperatuur bij het overdrachtsmoment staat op de tweede plek (66%). Andere aspecten die afwisselend worden gemeten zijn bijvoorbeeld tijdsduur van het proces, geur & kleur en de ketenbreuken (zoals kapotte verzegeling).

Te weinig inzicht in incidenten
Is de kwaliteitsborging goed genoeg om incidenten tegen te gaan? Niet altijd, want waar gehakt wordt vallen spaanders, ook in de cold chain. De frequentie van incidenten blijkt echter sterk te wisselen. 38% weet (ondanks het monitoren) niet of er sprake is van incidenten. Tot zover de kwaliteitsborging in de praktijk. De rest meldt een incident per jaar (49%), per maand (33%) of per week (18%). Gemiddeld vinden er per bedrijf ongeveer 14 incidenten per jaar plaats. Wat een incident precies kost lijkt ook niet scherp in beeld te zijn. Antwoorden variëren van minder dan 1000 tot 25.000 euro per keer. Hogere kosten per incident komen vaker voor in de vries-keten. De schade in image en partnerships zijn hierin nog niet meegenomen. Al met al is duidelijk dat regelgeving en monitoring nog geen volledige borging van de daadwerkelijke kwaliteit bieden.

Bewuster sturen op effectiviteit en kwaliteit
VebaBox heeft als streven de kwaliteit in de sector te verbeteren met gerichte innovaties. Onlangs ontwikkelden ze een model om de effectiviteit van spelers in de cold chain in kaart te brengen. Het model is opgebouwd elementen als leiderschap, inkoop, proces, governance, samenwerking, capabilities, monitoring en duurzaamheid. Dit model vormde de basis voor een onderzoek onder beslissers uit de cold chain. Uit dat onderzoek bleek dat de meeste bedrijven in de keten niet effectief genoeg zijn. Zo blijft de sector onder andere achter op het gebied van monitoring en capabilities. Belangrijke aspecten als het gaat om kwaliteitsmanagement. Slechts een derde van de markt blijkt bewust in staat om invulling te geven aan de doelen die ze belangrijk vinden. Kenmerkende factor is dat deze bedrijven kiezen voor de vlucht naar voren: ze maken een strategie, investeren en kijken naar nieuwe technologieën. En dat levert heel wat op. Zo rapporteren koplopers:

• een hogere effectiviteit;
• minder incidenten en cold chain breaks;
• hogere klanttevredenheid;
• een optimaler proces;
• een hogere wendbaarheid;
• meer focus op duurzaamheid.

Het onderzoeksrapport legt bloot hoe spelers in de food & cold chain zelf actief kunnen werken aan effectiviteit, kwaliteit en betrouwbaarheid. Het rapport stelt VebaBox gratis ter beschikking aan geïnteresseerden in de branche. Vraag het rapport aan door een email te sturen naar info@vebabox.com.